Het synchroniseren van het slaap-waakpatroon met de nacht-dagcyclus is van cruciaal belang voor een goede gezondheid. WHO classificeert verstoring van de lichaamsklok als waarschijnlijk kankerverwekkend van aard. Een nieuwe studie in The BMJ heeft de directe effecten van slaapkenmerken (ochtend- of avondvoorkeur, slaapduur en slapeloosheid) op het risico op het ontwikkelen van borstkanker onderzocht en vond dat vrouwen die er de voorkeur aan gaven vroeg in de ochtend op te staan, een lager risico hadden, ook als de slaapduur is meer dan 7-8 uur, het verhoogt het risico op borstkanker.
Het Internationaal Agentschap voor Onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) Kanker classificeert werk in ploegendienst met verstoring van de biologische klok als waarschijnlijk kankerverwekkend voor de mens. Er zijn aanwijzingen dat er een positief verband bestaat tussen verstoring van de lichaamsklok en een toename ervan kanker risico.
Studies hebben aangetoond dat vrouwelijke werknemers die nachtploegen werken hogere risico op borstkanker door verstoring van de interne biologische klok veroorzaakt door grillige en verstoorde slaappatronen, blootstelling aan licht in de schemering en daarmee samenhangende veranderingen in levensstijl. Er zijn echter niet veel onderzoeken die zich hebben gericht op het onderzoeken van verbanden tussen iemands slaap eigenschappen (a) iemands chronotype, dwz de tijd van de slaap en regelmatige activiteiten (slaap-waakpatroon) (b) slaapduur en (c) slapeloosheid met risico op borstkanker. Zelfrapportage door vrouwen in observationele studies is vatbaar voor fouten of ongemeten verwarring en dus is het een grote uitdaging om een directe gevolgtrekking te maken over de relatie tussen deze slaapkenmerken en het risico op borstkanker.
Een nieuwe studie gepubliceerd op 26 juni in De BMJ gericht op het onderzoeken van de causale effecten van slaapkenmerken op het risico op het ontwikkelen van borstkanker met behulp van een combinatie van methoden. Onderzoekers maakten gebruik van twee grote epidemiologische bronnen van hoge kwaliteit: de UK Biobank en de BCAC-studie (Breast Cancer Association Consortium). De Britse Biobank-studie had 180,216 vrouwelijke deelnemers van Europese afkomst, van wie 7784 de diagnose borstkanker hadden. 228,951 vrouwelijke deelnemers, ook van Europese afkomst, aan het BCAC-onderzoek, waarvan 122977 kanker gevallen en 105974 controles. Deze bronnen verschaften de status van borstkanker, verstorende (niet-gemeten) factoren en genetische variabelen.
Deelnemers vulden een vragenlijst in die sociodemografische informatie, levensstijl, familiegeschiedenis, medische geschiedenis en fysiologische factoren omvatte. Daarnaast rapporteerden de deelnemers zelf hun (a) chronotype, dat wil zeggen ochtend- of avondvoorkeur, (b) gemiddelde slaapduur en (c) slapeloosheidssymptomen. Onderzoekers analyseerden de genetische varianten die verband houden met deze drie specifieke slaapkenmerken (onlangs geïdentificeerd in grote genoomassociatiestudies) met behulp van een methode genaamd Mendelian Randomization (MR). MR is een analytische onderzoeksmethode die wordt gebruikt om causale relaties tussen beïnvloedbare risicofactoren en gezondheidsresultaten te onderzoeken door genetische varianten als natuurlijke experimenten te gebruiken. Het is minder waarschijnlijk dat deze methode wordt beïnvloed door verstorende factoren in vergelijking met traditioneel observationeel onderzoek. Verschillende factoren die werden beschouwd als verstorende factoren voor het verband tussen slaapkenmerken en het risico op borsten kanker waren leeftijd, familiegeschiedenis van borstkanker, opleiding, BMI, alcoholgewoonten, fysieke activiteit enz.
Mendeliaanse analyse van UK Biobank-gegevens toonde aan dat 'ochtendvoorkeur' (een persoon die 's morgens vroeg wakker wordt en' s avonds vroeg naar bed gaat) geassocieerd was met een lager risico op borstkanker (1 vrouw minder op 100) vergeleken met 'avond voorkeur'. Zeer weinig bewijs toonde een mogelijke risico-associatie met slaapduur en slapeloosheid. Mendeliaanse analyse van BCAC-gegevens ondersteunde ook de ochtendvoorkeur en toonde verder aan dat een langere slaapduur, dwz meer dan 7-8 uur, het risico op borstkanker verhoogt. De bewijzen van slapeloosheid waren niet overtuigend. Aangezien de MR-methode betrouwbare resultaten geeft, is er dus sprake van een direct verband als er een verband wordt gevonden. De bewijzen bleken consistent te zijn voor beide causale verbanden.
De huidige studie integreert meerdere benaderingen om een beoordeling te kunnen maken van het causale effect van slaapkenmerken op het risico op borstkanker door eerst gegevens van twee hoogwaardige bronnen op te nemen - UK Biobank en BCAC en ten tweede, gegevens te gebruiken die zijn afgeleid van zelfrapportage en objectief beoordeelde metingen van slaap. Verder gebruikte MR-analyse het hoogste aantal SNP's dat tot nu toe is geïdentificeerd in genoombrede associatiestudies. De gerapporteerde bevindingen hebben sterke implicaties voor het overtuigen van goede slaapgewoonten in de algemene bevolking (vooral jongere) om de gezondheid te verbeteren. De bevindingen kunnen helpen bij het ontwikkelen van nieuwe gepersonaliseerde strategieën voor het verminderen van het risico op kanker geassocieerd met verstoring van ons circadiane systeem.
***
{U kunt de originele onderzoekspaper lezen door op de DOI-link hieronder in de lijst met geciteerde bron(nen) te klikken}
Bron (nen)
1. Richmond RC et al. 2019. Onderzoek naar causale relaties tussen slaapkenmerken en risico op borstkanker bij vrouwen: mendeliaanse randomisatiestudie. BMJ. http://dx.doi.org/10.1136/bmj.l2327
2. Britse biobank. https://www.ukbiobank.ac.uk/
3. Consortium van de Borstkankervereniging. http://bcac.ccge.medschl.cam.ac.uk/
