Onderzoekers hebben een nieuw hiv-medicijn ontworpen dat kan helpen bij het bestrijden van geavanceerde, resistente hiv-infectie bij patiënten die geen andere behandelingsopties hebben.
Er leven minstens 40 miljoen mensen met HIV tot medio 2018. HIV (Human Immunodeficiency Virus) is een retrovirus dat de cruciale immuuncellen van ons lichaam (CD4-cellen) aanvalt die een integraal onderdeel zijn van ons immuunsysteem. Dit virus, dat vervolgens in alle lichaamsweefsels wordt aangetroffen, wordt van de ene mens op de andere overgedragen via lichaamsvloeistoffen van de geïnfecteerde persoon. AIDS (Acquired Immunodeficiency Syndrome) wordt veroorzaakt door HIV en deze ziekte verandert het immuunsysteem waardoor de persoon vatbaar wordt voor infecties en ziekten. Ondanks ons begrip van HIV en veel onderzoek op dit gebied, blijven preventie, zorg en efficiënte behandeling van HIV-infectie een uitdaging. Als HIV onbehandeld blijft, valt het virus het immuunsysteem aan en kan het verschillende levensbedreigende infecties en kankers veroorzaken. Effectieve behandeling van HIV met HIV-medicijnen die de verspreiding van het virus kunnen beheersen, beschikbaar zijn en waar patiënten mee kunnen omgaan HIV kunnen nog steeds een gezond leven leiden en het risico op overdracht op anderen verkleinen. Helaas bestaat er geen remedie voor HIV vooralsnog.
Uitdagingen van huidige anti-HIV-medicijnen
De meeste drug therapieën die beschikbaar zijn voor HIV-behandeling – antiretrovirale therapie (ART) genoemd – omvatten het nemen van medicijnen die de progressie van het virus in het lichaam vertragen. Deze bestaande medicijntherapieën brengen ook een groot aantal uitdagingen met zich mee, vooral in midden- en lage-inkomenslanden. Er is altijd vertraging bij het starten van de behandeling, omdat de eerste ernstige symptomen pas optreden als het virus zich in het lichaam heeft verspreid. Bekende medicijnen hebben ook aanzienlijke bijwerkingen. Ook is resistentie tegen geneesmiddelen een ernstig probleem – wanneer HIV-medicijnen die voorheen de infectie van een persoon onder controle hielden, niet effectief zijn tegen nieuw, resistent HIV. HIV-medicijnen kunnen dus niet voorkomen dat medicijnresistent HIV zich vermenigvuldigt, wat een dergelijke verworven medicijnresistentie kan veroorzaken HIV behandeling volledig mislukken. De bestaande medicijntherapieën werken ook niet voor sommige individuen, omdat ze geen effect hebben op het virus en op hun beurt leiden tot medicijnresistentie en een slechtere toestand van de ziekte. Van veel hiv-medicijnen is bekend dat ze het virus effectief bestrijden, maar ondanks uitgebreid onderzoek is er geen nieuwe klasse van medicijnen gevonden HIV Er zijn de afgelopen tien jaar medicijnen ontdekt.
Een nieuw anti-hiv-medicijn dat zich richt op een nieuw mechanisme
In maart 2018 heeft de Amerikaanse Food and Drug Administration een nieuw medicijn goedgekeurd, ‘ibalizumab’ genaamd, dat zich richt op het primaire receptoreiwit dat verantwoordelijk is voor het binnendringen van HIV virus in de immuuncellen die CD4 T-cellen worden genoemd. Het medicijn, een monoklonaal antilichaam, richt zich voor de allereerste keer op dit specifieke mechanisme, waarbij het binnendringen van het virus in de doelcellen kan worden voorkomen. Het onderzoek dat klinische fase III-onderzoeken beschrijft, is gepubliceerd in New England Journal of Medicine. Deelnemers die leden aan multiresistente hiv werden op meerdere locaties aan het onderzoek toegevoegd. Deze patiënten leden aan een vergevorderde vorm van HIV-infectie en hadden een resistent virus zonder dat er voor hen vrijwel geen behandelingsmogelijkheden meer waren.
De patiënten kregen een dosering ibalizumab (door directe injectie in de bloedbaan) naast de hiv-medicijnen die ze al gebruikten, gedurende een periode van een week. Na deze periode kregen ze gedurende een periode van zes maanden ibalizumab in combinatie met bekende effectieve medicijnen. Er werd waargenomen dat na een week zelf 83% van de patiënten een onderdrukking vertoonde van de hoeveelheid HIV-virus (de zogenaamde virale lading) die in hun bloed werd gedetecteerd. Na 25 weken had 43 procent van de patiënten een virale last die onder de detecteerbare grens lag. Naast CD4 namen T-cellen – een bekende marker voor de sterkte van het immuunsysteem – toe in het lichaam. De virussuppressie bleef stabiel van week 24 tot week 48 na aanvang van de behandeling. Het uitgevoerde onderzoek verschilde van eerdere onderzoeken naar anti-HIV drugs. Ten eerste was de steekproefomvang evenredig met de populatie met een multiresistente HIV-infectie. De belangrijkste beoordeling van hoe het virus precies werd uitgeput, vond plaats tussen 7 en 14 dagen na aanvang van de behandeling. Patiënten kregen ook hun eigen gepersonaliseerde medicatieregime. Ten slotte werden duurzaamheids- en veiligheidstests uitgevoerd na 24 weken (in tegenstelling tot 48 weken in eerdere tests). Bij de deelnemers werden enkele bijwerkingen opgemerkt, zoals diarree die het meest voorkwam. De auteurs wezen erop dat de meeste bijwerkingen niet direct verband hielden met het medicijn ibalizumab. Er werd een kleine groep patiënten geïncludeerd vanwege de ongebruikelijkheid van multiresistentie HIV en dit wordt door sommige deskundigen als 'adequaat' bestempeld.
Een combinatie van bestaand HIV medicijnen en dit nieuwe medicijn ibalizumab lijkt een goede strategie voor patiënten die al verschillende medicijntherapieën hebben ondergaan en in wezen geen verdere behandelingsopties meer hebben, terwijl ze resistentie tegen meerdere geneesmiddelen hebben ontwikkeld. Het nieuwe medicijn vermindert het virus effectief en verhoogt de immuniteit bij dergelijke patiënten. Het mechanisme waarop dit medicijn zich richt is uniek en daarom kan dit medicijn geen negatieve interactie hebben met andere medicijnen of medicijnen. Het moet eens in de twee weken intraveneus worden geïnjecteerd en het blijft langer bestaan dan momenteel beschikbaar is HIV geneesmiddelen die dagelijks oraal moeten worden ingenomen. Dit is een nieuwe klasse medicijnen met een unieke wijze van toediening.
***
{U kunt de originele onderzoekspaper lezen door op de DOI-link hieronder in de lijst met geciteerde bron(nen) te klikken}
Bron (nen)
Emu B et al. 2018. Fase 3-onderzoek van Ibalizumab voor multiresistente HIV-1. New England Journal of Medicine.
https://doi.org/10.1056/NEJMoa1711460
***
