Het is nu een universele stem dat homeopathie 'wetenschappelijk onaannemelijk' en 'ethisch onaanvaardbaar' is en door de zorgsector moet worden 'verworpen'.
Zorgautoriteiten zijn nu afkerig van het verspillen van waardevolle overheids- en publieke fondsen en middelen aan 'onzin' homeopathie omdat dit alleen maar geloofwaardigheid geeft aan deze absurde praktijk en het leven van mensen in gevaar brengt door hen de juiste medicatie en zorg te vermijden of te ontzeggen. De onwaarschijnlijkheid van homeopathie is nu zeer zeker vastgesteld omdat homeopathische preparaten sterk verdund zijn en dus niet echt significante hoeveelheden van de "zogenaamde" actieve ingrediënten bevatten en daarom geen enkel effect op de patiënt kunnen hebben. Er is ook geen concreet bewijs beschikbaar om de effectiviteit ervan te ondersteunen, ondanks dat er talloze onderzoeken zijn uitgevoerd.
De European Academies Science Advisory Council (EASAC), een overkoepelende organisatie die 29 nationale academies in Europa vertegenwoordigt, roept op tot strengere regelgeving om de verspreiding van homeopathie in hun recent gepubliceerde rapport1. De aangesloten academies versterken nu zware kritiek op de verschillende gezondheids- en wetenschappelijke claims voor homeopathisch producten. De analyse en conclusies in dit rapport zijn gebaseerd op uitstekende, onpartijdige wetenschappelijke beoordelingen die al zijn gepubliceerd door juridische autoriteiten. Het team heeft benadrukt dat, hoewel het goed is om alternatieve benaderingen van behandelingen te hebben, deze allemaal strikt moeten worden gedreven door bewijs en niet door een overdrijving van wishful thinking die patiënten aan extra risico's stelt.
Homeopathie: een wetenschappelijke onwaarschijnlijkheid
Eerst en vooral is de kern van homeopathie wetenschappelijk ongeloofwaardig. Er is een absoluut gebrek aan wetenschappelijke ondersteuning voor alle verschillende mechanismen die door homeopathie worden geclaimd. De meeste van zijn remedies worden bereid in talloze seriële verdunningen van water (gebaseerd op de theorie dat een 'stof' zijn 'afdruk' op het water zal achterlaten), wat resulteert in een inconsistente of eerder nutteloze oplossing zonder spoor van de 'oorspronkelijke' stof in het. Dit mechanisme is in de eerste plaats niet te rechtvaardigen2 omdat het niet aannemelijk of aantoonbaar is en ook niet de principes van geneesmiddel-receptorinteractie van de farmacologie volgt3Deze principes zijn al lang vastgesteld om de interactie tussen geneesmiddelen en receptoren te verklaren en om centrale principes vast te stellen voor elk medicijn/medicijn wanneer het wordt afgeleverd aan een biologisch systeem. Deze principes zijn van tijd tot tijd onderbouwd door continu onderzoek4. Verder is er geen enkel wetenschappelijk bewijs voor een van de door homeopathie geclaimde mechanismen, inclusief elektromagnetische signalen (indien aanwezig) en het zogenaamde 'watergeheugen'2.
Ten tweede, laten we het 'mechanisme' van homeopathie nader analyseren. Kijkend naar de chemische structuur van water, als er een ingrediënt in is opgelost, gevolgd door verschillende seriële verdunningen, dan zal de werkelijke impact van dit ingrediënt op water van een zeer korte afstand zijn (in nanometer, 10-9 meter) en de impact zal dus niet verder reiken dan de hydratatielaag en heeft dus geen consequente langetermijneffecten. Dit wordt voorgesteld op basis van verschillende theoretische wetenschappelijke studies op basis van spectroscopiebevindingen en metingen die moleculaire orde-effecten en interacties op lange afstand in ruimte en tijd definiëren5,6. Daarom weerleggen de chemische structuur en dynamiek van water zelf de bewering dat het ingrediënt dat door seriële verdunningen in water wordt opgelost, er überhaupt een 'afdruk' op achterlaat - het centrale idee waarop homeopathie is gebaseerd op - en deze verklaringen zijn keer op keer gepubliceerd om de wetenschappelijke onwaarschijnlijkheid van het voorgestelde 'langetermijn' geheugen van water te bewijzen7,8.
Placebo-effect: meer een toevallige behandeling
Wetenschappers zeggen dat, aangezien een homeopathische behandeling wetenschappelijk niet mogelijk is en de homeopathische 'suikerpillen' geen actieve ingrediënten bevatten, elk voordeel dat voor de patiënt wordt waargenomen voornamelijk te wijten kan zijn aan het placebo-effect – wanneer mensen denken dat de pillen zullen helpen. Als ze een aandoening hebben, kan deze overtuiging een genezende reactie teweegbrengen, en meestal zal het verloop van ziekte en regressie de zaken wel oplossen. Deze gebeurtenissen beginnen het valse idee te propageren dat homeopathie nuttig is. Een uitgebreide literatuuranalyse van 110 onderzoeken naar homeopathie en 110 vergelijkbare onderzoeken naar conventionele geneeskunde heeft aangetoond9 een vergelijkbare beoordeling die bevestigt dat de klinische effecten van homeopathie statistisch zeer vergelijkbaar zijn met placebo-effecten. Verder heeft een gedetailleerde beoordeling van vijf grote meta-analyses van verschillende homeopathische onderzoeken ook dezelfde resultaten opgeleverd9,10. In deze analyse werden alle ontoereikende sporen, vooringenomenheid en willekeurige statistische variatie uitgesloten en toonden aan dat homeopathie-medicijnen resultaten opleverden die statistisch vergelijkbaar waren met placebo en niets meer.
De Cochrane-database met systematische beoordelingen (CDSR)11 is de toonaangevende, betrouwbare bron voor systematische reviews in de gezondheidszorg. Deze reviews zijn zeer uitgebreid en omvatten peer-reviewed protocollen, standaard evaluatieprocessen en vooral transparante analyse van gegevens. De Cochrane-beoordelingen van homeopathische behandelingen omvatten die voor dementie, astma, autisme, griep en nog veel meer en de systematische beoordelingen die in deze beoordelingen worden uitgevoerd, concluderen 'geen' of 'onvoldoende' bewijs om enig mogelijk effect van homeopathie te beoordelen. Een debat gepubliceerd in 2015 in British Medical Journal12 toont een uitgebreid overzicht van literatuur over de werkzaamheid van homeopathie en ook de betwiste beweringen van verschillende bronnen die beweringen over homeopathie ondersteunen of promoten.
Vragen over veiligheid en kwaliteit
Aangezien wordt aangenomen dat een homeopathisch geneesmiddel of preparaat in verschillende mate wordt verdund, wordt er zeer goed van uitgegaan dat er geen vragen hoeven te worden gesteld over welke veiligheidsproblemen dan ook. Veel wetenschappers zijn van mening dat dit in de praktijk niet noodzakelijkerwijs waar hoeft te zijn. In een zeer recent rapport werd bijvoorbeeld vastgesteld dat een startbestanddeel (belladonna) voor een homeopathisch middel tegen kinderziektes voor zuigelingen toxisch was en bij patiënten leidde tot bijwerkingen.13. Dergelijke bewijzen – die zijn onderzocht door de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) – over het gebrek aan duidelijkheid en compromissen op het gebied van veiligheid en kwaliteit bij homeopathische artsen zijn een grote bron van zorg en vereisen onmiddellijke aandacht. Er moeten zeer consistente wettelijke eisen worden gesteld om de werkzaamheid en veiligheid van alle homeopathische producten (gebruikt bij de bereiding van medicijnen) aan te tonen en deze moeten gebaseerd zijn op verifieerbaar en solide wetenschappelijk bewijs, wat momenteel niet het geval is. Omdat er geen duidelijk bewijsmateriaal beschikbaar is, wordt door de regelgevende instanties aanbevolen dat deze homeopathische producten helemaal niet goedgekeurd of zelfs maar geregistreerd worden.1.
Patiënt in het donker houden
Eigenlijk is er bij elke vorm van medische behandeling waarschijnlijk een zekere mate van placebo-effect, dus dit kan waar zijn voor homeopathie. Interessant is dat aanhangers van homeopathie beweren dat als de patiënt een placebo-effect voelt, er 'nog' een voordeel voor de patiënt is. Wetenschappers beweren dat als dit inderdaad klopt en homeopaten accepteren dat 'placebo' het enige voordeel is, ze effectief liegen tegen de patiënten door andere niet-haalbare aspecten te claimen en de patiënt niet duidelijk te informeren over het placebo-effect. Deze benadering druist in tegen het kernprincipe van ethiek op medisch gebied - transparantie met de patiënt en een geïnformeerde toestemming voor behandeling.
Bovendien worden de homeopathische oplossingen nooit aan de patiënten onthuld, waardoor ze tijdens hun zogenaamde behandeling alleen maar kunnen raden. Bij de meeste homeopathische geneesmiddelen is de fles niet correct geëtiketteerd met de ingrediënten en er wordt nooit benadrukt dat hun werkzaamheid eigenlijk alleen gebaseerd is op traditionele homeopathische theorieën zonder enige wetenschappelijke basis. Integendeel, homeopaten beweren stoutmoedig, direct of impliciet, dat hun medicijnen het potentieel hebben om verschillende medische aandoeningen te behandelen. Al deze aspecten zijn onethisch en misleidend voor het grote publiek. Om dit aan te pakken heeft de EASAC bijvoorbeeld binnen Europa regelgeving opgesteld1 verminderen dubieuze beweringen en valse, misleidende advertenties door homeopaten. Ze hebben beperkingen opgelegd aan de berichtgeving in de media over homeopathische behandelingen op alle openbare tv-zenders en openbare volksgezondheid programma's. Voor nu hebben ze het verplicht gesteld voor homeopathische productetiketten om ingrediënten en hun hoeveelheden duidelijk te identificeren voor patiënteninformatie.
Er is nu actie nodig!
Dergelijke maatregelen moeten worden geïmplementeerd in landen waar homeopathie al wijdverbreid is, zoals India en Brazilië. Het is uiterst belangrijk om het publiek te laten beseffen dat homeopathie niet de fundamentele ethische principes volgt en deze weg bewandelen leidt alleen maar tot onnodige vertragingen bij het zoeken naar passende medische zorg. Het wordt ook de morele plicht van iedereen gezondheidszorg werknemer om een standpunt in te nemen tegen homeopathie en vooral de apothekers die deze homeopathische middelen proberen te verkopen door te doen alsof ze meer zijn dan placebo's. Soms wordt homeopathie verward met natuurlijke producten zoals kruidengeneesmiddelen (waarvan sommige zelfs aannemelijk kunnen zijn in tegenstelling tot homeopathie ). Daarom kunnen de media een belangrijke rol spelen bij het faciliteren van nauwkeurige verspreiding van empirisch onderbouwde wetenschappelijke kennis aan het publiek.
***
{U kunt de originele onderzoekspaper lezen door op de DOI-link hieronder in de lijst met geciteerde bron(nen) te klikken}
Bron (nen)
1. EASAC-verklaring over: Homeopathische producten en praktijken: beoordeling van het bewijs en zorgen voor consistentie bij het reguleren van medische claims in de EU, European Academies', Science Advisory Council (EASAC). [Toegang tot 4 februari 2018].
2. Grimes DR 2012. Voorgestelde mechanismen voor homeopathie zijn fysiek onmogelijk. Focus op alternatieve en complementaire therapieën. 17 (3). https://doi.org/10.1111/j.2042-7166.2012.01162.x
3. Tallarida en Jacob 1979. De dosis-responsrelatie in de farmacologie. Springer-Verlag.
4. Aronson JK. 2007. Concentratie-effect en dosis-respons in klinische farmacologie. British Journal of Klinische Farmacologie. 63 (3). https://doi.org/10.1136/bmj.k2927
5. Anick DJ 2004. Hooggevoelige 1H-NMR-spectroscopie van homeopathische middelen gemaakt in water. BMC complementaire en alternatieve geneeskunde. 4(15). https://doi.org/10.1186/1472-6882-4-15
6. Stirnemann G et al. 2013. Mechanismen van versnelling en vertraging van waterdynamica door ionen. Tijdschrift van de American Chemical Society. 135(32). https://doi.org/10.1021/ja405201s
7. Texeira J. 2007. Kan water een herinnering hebben? Een sceptische kijk. Homeopathie. 96 (3).
8. Jungwirth P. 2011. Fysische chemie: het flinterdunne oppervlak van water. Natuur. 474. https://doi.org/10.1038/nature10173
9. Shang A et al. 2005. Zijn de klinische effecten van homeopathie placebo-effecten? Vergelijkende studie van placebo-gecontroleerde onderzoeken naar homeopathie en allopathie. Lancet. 366(9487) https://doi.org/10.1016/S0140-6736(05)67177-2
10. Goldacre B 2007. Voordelen en risico's van homeopathie. De Lancet. 370 (9600).
11. Cochrane beoordelingen over homeopathie. Cochrane-database met systematische beoordelingen (CDSR) http://www.cochrane.org/search/site/homeopathy. [Toegang tot 10 februari 2018]
12. Fisher P en Ernst E 2015. Moeten artsen homeopathie aanbevelen? Brits medisch tijdschrift. 351. https://doi.org/10.1136/bmj.h3735
13. Abbasi J. 2017. Te midden van berichten over kindersterfte, pakt FTC homeopathie aan terwijl de FDA onderzoek doet. Tijdschrift van de American Medical Association. 317. https://doi.org/10.1001/jama.2016.19090
