Studie suggereert een nieuw eiwit dat betrokken is bij de ontwikkeling van glutenintolerantie, wat een therapeutisch doelwit kan zijn.
Bijna 1 op de 100 mensen heeft last van coeliakie, een veel voorkomende genetische aandoening die soms ook kan worden veroorzaakt door omgevingsfactoren en voeding. Mensen die lijden aan coeliakie ziekte een gevoeligheid voor gluten ontwikkelen - gevonden in tarwe, rogge en gerst. Deze ziekte is een ernstige auto-immuunziekte van onze darm waarbij ons immuunsysteem een reactie uitlokt tegen de lichaamseigen cellen – vandaar de ‘auto-immuniteit’ – wanneer eten met gluten wordt geconsumeerd. Deze negatieve reactie van ons immuunsysteem beschadigt het oppervlak van de dunne darm. Aanvankelijk werd coeliakie gevonden in landen met een hogere blanke bevolking, nu wordt het ook gerapporteerd in populaties. Er is helaas geen remedie beschikbaar voor coeliakie en de noodzaak van patiënten om hun dieet strikt in de gaten te houden, wat de enige beschikbare therapie is.
Associatie tussen coeliakie en cystic fibrose
Coeliakie komt ook vaker voor (bijna drie keer) bij mensen die lijden aan: taaislijmziekte omdat er een duidelijk samen voorkomen tussen deze twee ziekten is. Bij cystische fibrose hoopt zich dik en kleverig slijm op in de longen en darmen, voornamelijk veroorzaakt door mutaties in het gen voor eiwit CFTR (cystic fibrosis transmembrane conductance regulator). CFTR-eiwit speelt een centrale rol bij het vloeibaar houden van het slijm. Dus wanneer dit iontransporteiwit niet wordt gegenereerd, begint slijm te verstoppen en deze storing veroorzaakt ook andere problematische reacties in de longen, darmen en andere organen, voornamelijk omdat het immuunsysteem wordt geactiveerd. Deze reacties of effecten lijken erg op wat wordt veroorzaakt door gluten bij coeliakiepatiënten. Dat is de reden waarom wordt begrepen dat deze twee aandoeningen met elkaar verbonden zijn.
Onderzoekers uit Italië en Frankrijk probeerden de aard van het verband tussen coeliakie en cystische fibrose op moleculair niveau te begrijpen in hun studie gepubliceerd in Het EMBO Journal. Omdat gluten erg moeilijk te verteren is, komen de langere eiwitdelen de darm binnen. Onderzoekers gebruikten in het laboratorium menselijke darmcellijnen die gevoelig zijn voor gluten. Er werd gezien dat een bepaald eiwitdeel (of peptide), P31-43 genaamd, in staat is om direct aan CFTR te binden en de functie ervan te verminderen. En zodra de functie van CFTR wordt belemmerd, worden cellulaire stress en ontsteking geactiveerd. Onderzoekers concludeerden dat CFTR cruciaal is bij het mediëren van glutengevoeligheid bij coeliakiepatiënten.
Een bepaalde verbinding genaamd VX-770 zou de interactie tussen het peptide P31-43 en het CFTR-eiwit kunnen remmen door de actieve plaats op het doeleiwit te blokkeren. Dus toen menselijke darmcellen of weefsels die waren verzameld van coeliakiepatiënten werden voorgeïncubeerd met VX-770, vond de interactie tussen het toegevoegde peptide en het eiwit niet plaats en werd er dus helemaal geen immuunreactie opgewekt. Dit markeert VX-770 als essentieel voor het beschermen van glutengevoelige epitheelcellen tegen de slechte effecten van glutenconsumptie. Bij glutengevoelige muizen biedt VX-771 bescherming tegen gluten-geïnduceerde darmsymptomen.
Deze studie is een veelbelovende eerste stap op weg naar de ontwikkeling van een behandeling via remmers van het eiwit CFTR die cystische fibrose kunnen behandelen en kan ook een startpunt zijn voor het ontwikkelen van een mogelijke behandeling voor coeliakie. Er zijn meer klinische onderzoeken nodig om de dosis en toediening van de potentiële CFTR-remmers te analyseren. Resultaten kunnen patiënten helpen die gluten-intolerantie medicijnen kunnen gebruiken zonder hun dieet te veranderen of te beperken.
***
{U kunt de originele onderzoekspaper lezen door op de DOI-link hieronder in de lijst met geciteerde bron(nen) te klikken}
Bron (nen)
Villella VR et al. 2018. Een pathogene rol voor transmembraangeleidingsregulator van cystische fibrose bij coeliakie. Het EMBO Journal. https://doi.org/10.15252/embj.2018100101
